Umowa darowizny nieruchomości jest jedną z najpopularniejszych form przekazania własności do majątku nieruchomego. Z tej formy korzystają głównie członkowie najbliższej rodziny. Ich celem pozostaje nie tylko odpowiednie zabezpieczenie przyszłości bliskich osób, ale również skuteczne uniknięcie konieczności opłacenia podatku dochodowego. O czym warto wiedzieć jeszcze przed zawarciem takiej umowy darowizny nieruchomości? Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania znaleźć można w poniższym wpisie.
Szukasz pomocy przy darowiźnie? | Sprawdź najlepszych agentów nieruchomości w Polsce
Darowizna nieruchomości według prawa
Zgodnie z zapisem art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, za umowę darowizny uważa się zobowiązanie przez darczyńcę do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Aby jednak można było mówić o ważności takiej umowy, zgodę na nią wyrazić powinny obie strony transakcji – zarówno darczyńca, jak i osoba obdarowana. Przedmiotem darowizny zaś może być rzecz pochodząca z majątku darczyńcy – rzecz ta zostaje bezpłatnie przekazana osobie obdarowanej. W przypadku darowizny nieruchomości oczywiste pozostaje to, że składnikiem majątku darczyńcy przekazywanym obdarowanemu, będzie nieruchomość.
Dodatkowo warto wskazać, że przekazanie elementu majątku w umowie darowizny będzie wiązać się z jednoczesnym przeniesieniem własności tegoż elementu na rzecz obdarowanego, który w tym przypadku pełnić będzie rolę nabywcy. W przypadku darowizny nieruchomości można przenieść prawa zarówno do lokalu, budynku, jak i nieruchomości gruntowej. Warto jednak dodać, że w każdym z tych przypadków jest ważne poświadczenie darowizny w formie aktu notarialnego. Darowizna w jakiejkolwiek innej formie będzie po prostu nieważna i według prawa obowiązującego w Polsce – zwyczajnie nie dojdzie do skutku.
CZYTAJ TAKŻE | Ile czasu trwa w Polsce podział majątku?
Obowiązek podatkowy
Podatek od darowizny nieruchomości, w tym zarówno ziemi, jak i obiektu mieszkalnego, nie będzie obowiązywał wszystkich. Podatku tego nie zapłacą członkowie najbliższej rodziny, czyli małżonek, dzieci, rodzice, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz ojczym, macocha czy pasierbowie. Aby móc skorzystać z tego “przywileju” należy jednak pamiętać o konieczności zgłoszenia darowizny do właściwego urzędu skarbowego w terminie nie późniejszym, niż 6 miesięcy od daty zawarcia umowy darowizny.
Warto też wiedzieć, że wszystkie wyżej wymienione osoby zalicza się do 0 grupy podatkowej. Dodatkowo do grupy tej zaliczyć jednak należy również synową, zięcia oraz teściów. Ci właśnie wymienieni będą tworzyć I grupę podatkową i będą mogli zaś skorzystać z ulgi mieszkaniowej. Jej istotą jest niewliczanie się do podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn czystej wartości lokalu do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 mkw. pow. użytkowej przekazanemu w darowiźnie budynku lub lokalu.
Omawiając kwestię przynależności do określonej grupy podatkowej, należy również zaznaczyć, że istnieją jeszcze dwie grupy podatkowe. Osoby zaliczające się do nich będą musiały zapłacić podatek od darowizny uzależniony nie tylko od przynależności do określonej grupy podatkowej; dodatkowo również od wartości nieruchomości. Warto też jednocześnie podkreślić, że zarówno w I, II grupie podatkowej, jak i w grupie III, obowiązywać będą kwoty wolne od podatku.
Skoro wiadomo już tak dużo na temat konieczności opodatkowania darowizny nieruchomości, dobrze jest poznać osoby zaliczane do tych dwóch grup podatkowych. W skład II grupy wchodzić będą zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków oraz małżonkowie innych zstępnych. III grupę podatkową tworzą zaś inni nabywcy,
Kiedy zachodzi konieczność opłacenia podatku od darowizny nieruchomości? Będzie tak wówczas, gdy wartość darowizny przekracza wysokość kwoty wolnej od podatku. U osób z II grupy podatkowej będzie to 7276 zł. Z kolei u nabywców zaliczanych do III grupy podatkowej wynosi 4902 zł. W najlepszej sytuacji będą osoby z I grupy podatkowej, gdzie wysokość kwoty wolnej od podatku wynosi 9637 zł.
Rola notariusza przy darowiźnie nieruchomości
Jedną z najczęstszych form darowizny nieruchomości pozostaje spisanie jej u notariusza i to właśnie na nim spoczywać będzie obowiązek zgłoszenia darowizny oraz odprowadzenia podatku do właściwego urzędu skarbowego. Kwotę na podatek od darowizny notariusz pozyskać powinien oczywiście wcześniej od nabywcy nieruchomości. W przypadku zaś, jeśli darowizna nie wymaga opłaty podatku (np. podczas darowizny mieszkania dzieciom od rodziców), rolą notariusza będzie jedynie przesłanie samego wypisu.
Dodatkowo prawnik może zająć się też dokonaniem wpisów do księgi wieczystej nieruchomości. Ewentualnie założeniem takiej księgi, jeśli nieruchomość jej nie posiada. Notariusz zajmie się jednak wymienionymi czynnościami wówczas, gdy nabywca o to poprosi oraz odpowiednio wynagrodzi.
Warto podkreślić, że to właśnie darowizna nieruchomości sporządzona w postaci aktu notarialnego, spełniać będzie wszystkie niezbędne wymogi formalne, aby mogła być uznana za ważną i obowiązującą w świetle polskiego prawa.